نحوه کار کامپوزیت دندان چگونه است؟

نحوه کار کامپوزیت دندان می‌ تواند بسیار متنوع باشد. به عنوان مثال، در برخی از موارد ممکن است که کامپوزیت دندان شامل “پر کردن دندان با ماده سفید رنگ” به عنوان ترمیم برخی از آسیب‌ های دندانی همچون شکستگی یا پوسیدگی باشد. در موارد دیگر و در حالت شدید ممکن است که صرفا نیاز به لایه ای از باندینگ به صورت کلی یا جزئی روی سطح دندان باشد تا نقص و یا ظاهر ناخوشایند دندان پوشانده شود.

اما اگر بنا به هر دلیلی نیاز به کامپوزیت دندان داشته باشید فرقی نمیکند و مراکز دندانپزشکی مراحل ذکر شده در این مقاله را که فرآیند اساسی هستند را طی خواهد کرد زیرا این مراحل جزء موارد مورد نیاز علم کامپوزیت دندانی (یعنی شیوه ایجاد باندینگ با ساختار دندان از طریق کامپوزیت دندان) می‌ باشند.

انتخاب رنگ کامپوزیت

نحوه کار کامپوزیت دندان در رنگ ‌های متنوعی انجام می‌شود و برای ترمیم دندان هر شخص ابتدا باید متناسب با نیاز وی رنگ آن انتخاب شود. دندانپزشک از کتابچه راهنمای خود که شامل نمونه هایی از رنگ ‌های مختلف کامپوزیت است برای کمک به انتخاب رنگ توسط بیمار استفاده می‌کند تا رنگی را انتخاب کند که نزدیکترین تطابق را با رنگ دندان ‌های بیمار داشته باشد.

برای پیدا کردن نزدیکترین رنگ به رنگ دندان‌ های فرد، پزشک نمونه ‌های موجود را در کنار دندان ‌های بیمار قرار میدهد و رنگ و سطح شفافیت آن را با دندان ‌های فرد مقایسه می‌کند. گاهی ممکن است کامپوزیت جداگانه ای را برای لایه های مختلف (لایه های داخلی یا سطحی) یا بخش هایی از ترمیم (کل دندان یا لبه های آن) انتخاب شود. با انتخاب کامپوزیت‌ های جداگانه و مختلف برای دندان میتوان ظاهری طبیعی به آن داد.

مرحله انتخاب رنگ کامپوزیت چگونه است؟

به هنگام رنگ کامپوزیت باید به موارد مختلفی توجه کرد. نوع منبع نور انتخاب شده می‌ تواند تا حد زیادی بر روی میزان تطابق آن با رنگ خود دندان تأثیر بگذارد بنابراین در مورد رنگ انتخابی خود با دندانپزشک مشورت کنید.

نور خورشید، نور مصنوعی با طیف شبیه به نور خورشید و یا انواع دیگری از نوری(لامپ ‌های رشته ‌ای، فلور سنت، گرم، خنک و …)  که در آن دندان ‌های بیمار به هنگام لبخند زدن مشاهده می‌شود هر کدام میتوانند در تعیین سایه و رنگ مناسب نحوه کار کامپوزیت دندان موثر باشند.

از آنجا که هنگام انجام کارهای دندانی باید دندان بیمار باز باشد لذا معمولا در اینگونه مواقع دندان با کم آبی مواجه می‌شود. در نتیجه با خشک شدن دندان ‌ها، رنگ آنها روشن ‌تر و شفاف تر می‌شود و انتخاب و تهیه کامپوزیت با رنگی دقیق مثل رنگ دندان خود بیمار غیرممکن می‌شود.

مطالعات نشان میدهد که این اثر در کمتر از ۳۰ دقیقه می ‌تواند رخ دهد و به همین دلیل بهتر است که دندانپزشک در آغاز ویزیت رنگ مناسب را انتخاب کند. گاهی ممکن است که دندانپزشک از خود شما و یا حتی دستیارش نیز در مورد انتخاب رنگ نظرخواهی کند.

برخی از مطالعات نشان میدهد که به طور معمول زنان در انتخاب رنگ مطابق با دندان ‌های خود بهتر از مردان عمل می‌ کنند و میزان تجربه شخص در انجام این کار عامل مهمی تلقی نمی‌ شود.

 نحوه کار کامپوزیت دندان در تمیز کردن دندان:

اگر سطح دندان ‌های تمیز و بدون جرم نباشد نمی‌ تواند یک کامپوزیت قوی ساخت. در این مرحله، دندانپزشک دندان‌ های شما را پولیش می‌کند تا هر گونه جرم (پلاک دندانی ، تار  را از روی دندان برداشته شود. این آماده‌ سازی به لایه مینای دندان نفوذ کرده و عاج یا لایه زیرین دندان ظاهر می‌شود.

آماده ‌سازی دندان (دریل کردن و تمیز کردن دندان)

میزان شکل ‌دهی مورد نیاز برای ترمیم دندان متفاوت است.با استفاده از برخی کارها و اقدامات مربوط به زیبایی دندان (پر کردن شکاف دندان، ترمیم تراشه‌ های جزئی، گاهی هم حتی ونیر یا روکش کردن سطح جلوی دندان) شاید نیاز به اصلاح جزئی باشد و یا گاهی هم این نیاز برطرف می‌شود. سطح دندان که بر روی آن قرار است.نحوه کار کامپوزیت دندان  صورت گیرد عمدتا مینای دندان خواهد بود.در بدترین حالت ممکن، مانند ترمیم دندان به دلیل آسیب دیدگی ناشی از پوسیدگی، میزان در یل کردن و تراشیدن دندان نسبتاً زیاد خواهد بود. کاملا طبیعی است که در این موارد، هم لایه های مینای دندان و هم لایه های عاج درگیر میشوند. در این مرحله از کامپوزیت سطح دندان آماده می‌شود تا کامپوزیت بر روی آن قرار گیرد.

متخلخل کردن سطح دندان با اسید

پس از تمیز کردن دندان (در صورت لزوم)، روند واقعی نحوه کار کامپوزیت دندان  آغاز می‌شود. اولین مرحله متخلخل کردن سطوح دندان به کمک ” ماده اسیدی دندان” است .معمولاً این ماده اسیدی بصورت ژل است که در قالب ‌های سرنگ کوچک موجود است. این ژل‌ معمولاً حاوی ۳۰ تا ۴۰ درصد اسید فُسفُریک،است و بر روی دندانی که قرار است کامپوزیت شود ریخته می‌شود. این ژل اسیدی به مدت ۱۵ ثانیه بر روی سطح دندان گذاشته و سپس بطور کلی از روی دندان شسته می‌شود. پس از پاک کردن ژل، اکنون سطح دندان کاملا  آماده کامپوزیت است. اگر دندانپزشک در این مرحله دندان را خشک ‌کند باز هم سطح مینای دندان آن ظاهری یخ زده و شبیه به ظاهر شیشه‌ ای خش خورده پیدا خواهد کرد.

نحوه کار کامپوزیت دندان در این مرحله چگونه انجام می‌شود؟

سوراخ کردن دندان  امری بدیهی است و در حین انجام آن، بیمار چیزی حس نخواهد کرد بطوری که حتی اگر حین سوراخ کردن دندان دریل ، به لثه ‌های شما هم بخورد باز دردی را حس نخواهید کرد. اگر در این مرحله دندانپزشک عینک محافظ به شما نداد باید به هنگام شستشوی دندان پس از سوراخ کردن چشم ‌های خود را ببندید. همچنین ممکن است که هنگام شستن دندان مقداری از طعم و مزه ژل به داخل دهانتان برود که معمولا تلخ یا ترش است.بخاطر داشته باشید که در کل این مراحل دهان خود را باز کنید تا سوراخ ایجاد شده در سطح دندان آلوده به بزاق دهان نشود.

درمان و پولیش کامپوزیت دندان 

پس از آنکه نحوه کار کامپوزیت دندان بر روی دندان قرار گرفت، دندانپزشک پرتو نوری با طول موج خاص را بر روی آن میتابند.نور یکی از این واحدها معمولاً به رنگ آبی است و کاتالیز گر را در ماده کامپوزیت فعال می‌کند و باعث سخت شدن آن می‌شود. معمولا مدت زمان تابش نور بر روی کامپوزیت دندان حدود ۱۰ تا ۲۰ ثانیه خواهد بود. پس از آن اکنون می‌توان گفت که کامپوزیت اولیه ‌ای برای دندان ایجاد شده است. ماده کامپوزیتی، پیوند میکرو با سطح متخلخل شده دندان ایجاد می‌کند. ممکن است که حس افراد در این مرحله متفاوت باشد. به نظر می ‌رسد که همواره پیشرفت هایی در زمینه چگونگی فرمول بندی و استفاده از سطح متخلخل‌ شده دندان و کامپوزیت آن (که امروزه به این مجموعه “سیستم ‌های چسبنده” گفته می‌شود) حاصل شده است.

در برخی از این سیستم ‌های نوین، ژل اسیدی و ماده نحوه کار کامپوزیت دندان مستقیماً با هم ترکیب می ‌شوند. در این  حالت دیگر نیازی به “تراشیدن و سپس شستشوی دندان” نخواهد بود اما در عوض، ماده کامپوزیتی بر روی دندان گذاشته می‌شود (بدون تراشیدن یا ناهموار کردن قبلی سطح دندان) و پس از یک دوره انتظار، به راحتی با یک نور سفت کننده تنظیم می‌شود.به جز نیاز به باز گذاشتن دهان به منظور جلوگیری از آلوده شدن دندان بر اثر بزاق دهان، این مرحله زیاد استرس ‌زا نیست و جای نگرانی ندارد. همچنین این مرحله بسیار سریع و ساده است.

 ترمیم و گذاشتن ماده، نحوه کار کامپوزیت دندان

پس از آن که باندینگ اولیه با سطح دندان ایجاد شده است (از طریق ماده کامپوزیتی) اکنون لایه‌ های پی در پی کامپوزیت دندانی به دندان اضافه می‌شود تا شکل و حجم مورد نیاز برای ترمیم دندان فراهم شود. با افزودن و تنظیم هر یک از این لایه ‌ها، یک پیوند شیمیایی با لایه‌ های کامپوزیت که قبلاً بر روی دندان قرار داده شده‌‌اند ایجاد می‌شود.

کامپوزیت دارای استحکام زیادی است. دندانپزشک آن را در قسمت‌ های کوچک بر روی دندان می ‌گذارد و به آرامی هر یک از آنها را بر روی جای خود با برس میمالد تا زمانی که بخشی از ترمیم در حال ساخت از شکل مورد نیاز برخوردار باشد.

فرم‌ دهی کامپوزیت 

پس از آن که دندانپزشک از موقعیت کامپوزیت دندان رضایت کامل داشت به کمک همان نور قبلی تنظیم اولیه را انجام میدهند. معمولاً مدت زمان لازم برای تابش پرتو نور چیزی بین ۱۰ تا ۴۰ ثانیه و در برخی از موارد احتمالاً بیشتر است.

ترمیم دندان

اگر بعد از قرار دادن مقدار اولیه نحوه کار  کامپوزیت دندان هنوز شکل ترمیم کامل نباشد، دندانپزشک می ‌تواند به راحتی لایه ‌های اضافی را به آن می ‌افزاید.معمولاً هر کدام از این لایه‌ ها ضخامت تقریباً ۲ میلی متری دارد و به هنگام گذاشتن آن بر روی دندان ابتدا به صورت کامل اصلاح می‌شود و سپس لایه بعدی به دندان اضافه می‌شود.

 اصلاح و شکل دهی، نحوه کار کامپوزیت دندان

معمولاً دندانپزشک عمداً از یک کامپوزیت بزرگ و حجیم استفاده می‌کند و سپس با استفاده از مته شکل آن را اصلاح کرده و فرم میدهد. به هنگام تراشیدن و مته کاری کامپوزیت، دندانپزشک مرحله به مرحله و به تدریج از سنگ ‌ها، تیغ ‌ها، دیسک ‌ها و نوارهای ریز و ظریف استفاده می‌کند تا به یک پولیش هموار و براق دست یابد.

پس از آن، دندانپزشک یک آینه کوچک به شما میدهد و نظر شما را راجع به ظاهر دندان میپرسد. همه افراد حاضر در اتاق (اعم از خود دندانپزشک، دستیار وی و خود شما) از زوایای مختلفی به دندان نگاه می‌ کنند تا اگر احیا چیزی و یا نکته ‌ای است که دندانپزشک متوجه آن نشده است اصلاح و برطرف شود. علاوه بر این، از آنجا که این دندان شماست لذا نظر شما بیشترین اهمیت را دارد.

به هنگام اصلاح و پولیش و نحوه کار کامپوزیت دندان، شما میتوانید بخوبی لرزش‌ های مته را حس کنید اما حتی اگر در مواردی که از ماده بیحسی هم استفاده نشده باشد باز هم هیچگونه احساس دردی نخواهید کرد. دلیل هم این است که دندان شما در این حالت مهر و موم شده است و دندانپزشک صرفا در حال ترمیم سطوح بیرونی آن است.

بررسی کردن

نحوه کار کامپوزیت دندان به هنگام گاز گرفتن در این مرحله، حتی اگر عمل قرار دادن کامپوزیت دندان نیز به پایان رسیده باشد باز هم هنوز نحوه “گاز گرفتن” بیمار از نظر دندانپزشک بسیار مهم است.وی باید چگونگی جمع شدن و روی هم قرار گرفتن دندانهای بیمار را ارزیابی کند و اینکه آیا کامپوزیت دندان هیچگونه اختلالی در حرکات دندان ایجاد می‌کند یا نه.

 پولیش نهایی 

پس از آن که همه چیز بخوبی تنظیم شد این بار دندانپزشک کارهای نهایی را انجام می‌دهد و کامپوزیت را پولیش می‌کند و هم رنگ دندان می‌کند. پس از اتمام این کار، ساخت کامپوزیت دندان به پایان می‌ رسد و  آماده استفاده است و مراحل زیر ممکن است نیاز نباشد.

بی ‌حس کردن دندان 

کامپوزیت دندان کاربردهای زیادی دارد و یک ماده بی ‌حس کننده (نوینی) برای بسیاری از آنها مورد نیاز نیست. ضرورت استفاده از ماده بی‌ حس کننده معمولاً به میزان شکل‌ دهی دندان در مرحله آماده‌ سازی کامپوزیت برای قرار دادن روی دندان بستگی دارد.

در برخی از روش‌های زیبایی به پیرایش کمی نیاز است و حتی در برخی از موارد آن هم لازم نیست. در مواردی دیگر، مانند زمانی که آسیب ‌دیدگی دندان ناشی از کرم‌ خوردگی باشد کامپوزیت دندان به شکل ‌دهی بیشتر و احتمالاً بیهوشی نیاز است.

هنگامی که از کامپوزیت دندان برای پر کردن این جور سوراخ ‌ها استفاده می‌شود احتمال آلودگی بر اثر رطوبت و بزاق به صفر خواهد رسید.

 نحوه کار کامپوزیت دندان ونیر چیست؟

یکی از بهترین مزایای ترمیم دندان با کامپوزیت این است  که  پس از گذاشتن آن بر روی دندان دیگر کاملاً سفت و سخت شده است. این بدان معناست که پس از اتمام آخرین مرحله کامپوزیت دندان میتوانید از دندان خود استفاده کنید و از وجود آن لذت ببرید. با این حال، یکسری موارد وجود دارد که باید رعایت کنید.

بی‌ حس شدن دندان در حین انجام کار : 

اگر دندان شما در حین انجام این پروسه بی ‌حس شده باشد باید تا زمانی که اثر بیحسی از بین برود مراقب گاز گرفتن، جویدن و سایر فعالیت ‌های دهان و دندان خود باشید تا مبادا اتفاق ناخوشایند بیفتد. گاهی ممکن است یکی دو ساعت طول بکشد تا اثر بیحسی از بین برود.

نحوه گاز گرفتن خود را ارزیابی کنید  

به خصوص در مواردی که از بیحسی استفاده شده است ممکن است که بررسی گاز گرفتن و روی هم قرار گرفتن دندانها توسط دندانپزشک نتایج دقیق و درستی به دنبال نداشته باشد.از همین رو، تا زمانی که اثر بی ‌حسی بطور کامل از بین نرفته است از اعمال نیروی زیاد به دندان ‌ها خودداری کنید. پس از آن که اثر بی‌ حسی از بین رفت با احتیاط گاز گرفتن خود را بررسی کنید. اگر چنانچه متوجه چیزی شدید که احساس می‌ کنید مشکل ساز است  آن را سریع  به دندانپزشک خود گزارش دهید تا بتواند در صورت لزوم اصلاح جزئی لازم را انجام دهد.

اینطور تصور نکنید که دیگر همه چیز تمام شده و نیازی به مراقبت نیست. برعکس، اگر مراقبکار کامپوزیت دندان  خود نباشید ممکن است که منجر به شکستگی آن، شکستگی دندان و یا آسیب دیدگی عصب دندان شود.برای اطلاع از هزینه ‌های کامپوزیت دندان و عوارض ناشی از آن با استفاده از کارت طلایی یک دندانپزشک مشورت کنید.